Lời hứa –

*Truyện ngắn của QUANG HUY
 
(Báo Quảng Ngãi)- Đang lom khom cuốc nốt mảnh đất sau nhà, chuẩn bị trồng mấy luống rau cải, rau lang, anh Chiến nghe tiếng gọi của ai đó ngoài đường, anh mang vội đôi dép cao su lấm lem bùn đất đỏ bazan, chạy ra cổng. Trước mắt anh, một bà cụ chừng 80 tuổi, đầu đội chiếc mũ nan rộng vành màu cỏ úa. Khuôn mặt sạm nắng, nhiều nếp nhăn khắc khổ, đôi tay gầy guộc của cụ bám trên cánh cổng sắt. Nhìn dáng điệu mệt nhọc của cụ, anh Chiến hồi hộp, chẳng hiểu bà cụ tìm mình có chuyện gì?
 
– Dạ thưa cụ, cụ tìm nhà ai ạ?
 
– Bà cụ ngước đôi mắt già nua, phảng phất u buồn nhìn anh khẽ hỏi: Đây có phải nhà chú Chiến không? Chú Chiến hồi trước làm trên tỉnh ấy mà! 

Nghe cụ hỏi đúng tên mình, anh Chiến khẽ gật đầu, mở toang cánh cổng sắt dìu bà cụ vào nhà, để bà cụ yên vị trên chiếc chõng tre. Anh chạy vội xuống bếp rót ca nước chè xanh mời cụ. Nhìn bà cụ uống nước từ tốn, anh Chiến ngồi lặng im quan sát từng cử chỉ của cụ. Anh cố nhớ lại khi còn công tác trên tỉnh có lần nào gặp bà cụ để giải quyết đơn, thư tố cáo không? Bởi lẽ ngày đó anh phụ trách mảng đơn, thư, khiếu kiện, tố cáo của công dân, nên tiếp xúc rất nhiều người. Nhất là từ khi nền kinh tế thị trường phát triển, xã hội có nhiều vấn đề nảy sinh. Việc tranh chấp đất đai, nhà cửa xảy ra nhiều vô kể, có tháng, có quý cơ quan anh nhận hàng trăm lá đơn của công dân từ khắp nơi trong tỉnh gửi về kêu oan, phản ánh những vụ việc khúc mắc ở chính quyền cơ sở, hoặc giữa những người dân với nhau trong công việc làm ăn. Giờ về hưu trên chục năm rồi làm sao anh nhớ hết.
 
Uống xong ca nước anh Chiến mời. Bà cụ thò tay lần trong túi áo vải nâu một phong thư đã ngả màu vàng ố đưa cho anh. Cầm lá thư, anh Chiến nhận thấy nét chữ nghiêng nghiêng màu mực tím gửi đích danh tên anh. Anh hồi tưởng lại, cách đây hơn hai mươi lăm năm, có một cậu bé khoảng chừng mười bốn, mười lăm tuổi tìm đến cơ quan anh gửi đơn kêu cứu, vụ việc khá phức tạp đã làm anh tốn nhiều công sức, giấy mực tìm hiểu và bảo vệ thành công vụ khiếu kiện.
 
Sáng hôm ấy, anh Chiến có chuyến đi công tác ở một huyện miền núi giải quyết vụ người dân phản ánh doanh nghiệp lấn chiếm đất rừng của hộ cá thể, anh đến cơ quan sớm hơn mọi ngày. Trong lúc chờ đợi đồng chí lái xe, anh Chiến dạo bộ một vòng trong khuôn viên cơ quan, anh ngắm nhìn hàng sấu trước sân cơ quan, nhiều cây lá đã chuyển sang màu vàng nhạt, mỗi khi gió thổi hàng trăm chiếc lá lìa cành bay lả tả. Nhìn lá sấu rơi, anh chợt nhận ra thế là mùa thu đã về, chưa đầy hai tháng nữa là mùa đông lạnh lẽo ập đến. Mảnh đất miền Trung lại phải hứng chịu những cơn bão lũ khủng khiếp và để lại những hậu quả khó lường. Có lẽ mảnh đất khắc nghiệt này đã làm cho con người nơi đây cứng cáp, vững chãi vươn lên trong cuộc sống đầy bão dông. Đang suy nghĩ miên man, bác bảo vệ gọi khẽ:
 
– Chú Chiến có vị khách muốn gặp chú đấy. Bác bảo vệ vừa nói, vừa chỉ tay về phía cậu bé đang ngồi trong phòng bảo vệ.
 
Anh Chiến bước vào ngồi đối diện cậu bé, nhìn cậu bé hồi lâu rồi nói:
 
– Chào cháu, cháu gặp chú có chuyện gì? Cháu cứ nói chú nghe đây.
Cậu bé nhìn anh dò xét, rồi mạnh dạn nói:
 
– Dạ thưa chú, cháu ở xa lắm, cách đây 30 cây số, cháu đi xe đạp từ bốn giờ sáng mới đến được đây, cháu mong chú vì nỗi oan ức của gia đình cháu mà cứu cháu với.
Anh Chiến gật đầu khích lệ:
 
– Cháu cứ nói, việc gì làm được chú sẽ cố làm.
 
Cậu bé bộc bạch:
 
– Dạ thưa chú, mẹ con cháu có mảnh đất vườn hai sào ông ngoại để lại, mảnh đất này mẹ con cháu làm một căn nhà tranh, vách đất để ở, diện tích còn lại trồng mì, lang kiếm sống qua ngày, giờ bị ông Hoanh, người hàng xóm ngang nhiên lấn chiếm; nhiều lần mẹ con cháu gửi đơn lên xã, lên huyện mà chẳng thấy ai quan tâm giải quyết. Sự việc cứ kéo dài, ông Hoanh lộng hành ức hiếp, đập bể cửa nhà của cháu mà không đền bù, có ngưởi ở xã bảo vệ, bao che nên ông Hoanh làm càn, đánh đập mẹ con cháu. Nhiều bà con hàng xóm phản đối việc chiếm đất của ông Hoanh, nhưng rồi việc đâu lại vào đó. Mẹ con cháu thân cô, thế cô nên tìm lên cơ quan chú, mong chú vì sự công bằng mà giúp gia đình cháu.
 
Đọc xong lá đơn cậu bé trao, lắng nghe cậu bé kể, anh Chiến động viên:
 
– Cháu yên tâm, chú đi công tác về, chú sẽ xem xét.
 
Cậu bé nhìn anh cảm ơn rối rít, rồi vội vã dắt xe đạp ra khỏi cổng bảo vệ. Nhìn cậu bé gò lưng trên chiếc xe đạp cà tàng, anh Chiến thấy lòng mình buồn vô hạn, đáng lẽ tuổi này phải lo học hành, thì cháu Hiền phải vác đơn lặn lội đi tìm công lý, đi kêu oan khắp nơi.
 
Sau chuyến đi công tác về, anh Chiến lặn lội về xóm An Bình, tìm hiểu nhiều người dân trong xóm thì việc cậu bé Hiền nêu trong đơn là có thật. Ông Hoanh chiếm đất của gia đình Hiền và chiếm đất vườn của ông Thắng hàng xóm, vì tính hung hăng của ông Hoanh, gia đình ông Thắng đành ngậm bồ hòn làm ngọt cho qua chuyện. Qua tìm hiểu sự việc, anh Chiến đã có buổi làm việc với chính quyền xã An Lão, rồi đến huyện. Qua bảy tháng trời vụ việc mới được giải quyết xong. Hôm cán bộ địa chính xã, các ban ngành của ủy ban nhân dân xã lên kiểm tra sổ đỏ nhà ông Hoanh, sổ đỏ nhà cậu bé Hiền, sổ đỏ nhà ông Thắng thì phát hiện ông Hoanh chiếm 150 mét vuông đất vườn của cậu bé Hiền, 90 mét vuông đất vườn của ông Thắng. Sự việc rõ ràng, ông Hoanh cúi đầu nhận sai, trả lại diện tích đất cho gia đình cậu bé Hiền, gia đình ông Thắng. Nhận được sổ đỏ mới, cậu bé Hiền vui mừng khôn xiết và nói với anh Chiến:
 
– Chú Chiến ơi! Ơn này cháu làm sao trả hết, cháu nhớ chú suốt đời và không bao giờ quên ơn chú! Cháu sẽ đền đáp công ơn chú!
 
Nhìn cậu bé Hiền, anh Chiến xoa đầu nói:
 
– Đời còn dài, ơn nghĩa gì đâu, cháu có nhớ chú hay không thì thời gian trả lời, cháu hứa mà không làm được là không tốt đâu, hứa mà không làm được thì chẳng có ý nghĩa gì!
 
Cậu bé Hiền nghe anh nói vậy, nó bắt tay anh khá chặt: Cháu hứa, cháu làm chú ạ!
 
Anh Chiến rất mừng, anh đã làm đúng với lương tâm, trách nhiệm, đã bảo vệ được người ngay, người yếu thế trong xã hội. Thời gian trôi qua lặng lẽ, anh Chiến cũng không còn nhớ về vụ kiện ấy nữa. Nhưng bất ngờ sáng nay mẹ cháu Hiền vượt một quãng đường xa tìm anh trao bức thư của Hiền. Anh Chiến bàng hoàng khi hay tin Hiền không còn nữa, cháu qua đời trong cơn bạo bệnh hiểm nghèo. Thư Hiền viết ngắn ngọn xúc tích, đầy cảm động:
 
“Chú Chiến ơi! Lá thư này đến với chú, cháu đã không còn nữa, mong chú đừng buồn, cháu vẫn giữ đúng lời hứa với chú ngày nào, cháu nhờ mẹ cháu trao lại cho chú món quà bé nhỏ mà cháu đã hứa với chú. Đây là số tiền mẹ cháu bán 4 lô đất, 3 lô mẹ dùng chữa bệnh cho cháu, số tiền còn lại một lô cháu tặng chú, đây là tấm lòng thành mà cháu đã hứa với chú. Lời hứa danh dự của một con người chú à!”.
 
Anh Chiến lặng người, anh không khóc, nhưng nước mắt cứ chực trào ra, ở trên đời này, hiếm có người giữ lời hứa, có chăng chỉ là những người có nhân cách; còn đa số họ hứa cho được việc, xong việc rồi thì “qua cầu rút ván”. Cậu bé Hiền thì lại khác, cháu biết tôn trọng lời hứa, sống có nhân cách.
 
Đưa lại toàn bộ số tiền 250 triệu đồng cho cụ bà, anh Chiến nói trong niềm xúc động: Cháu cảm ơn cụ và cháu Hiền đã có tấm lòng tốt với cháu, số tiền này coi như cháu đã nhận, giờ cháu xin gửi lại cụ để sinh sống, khi tuổi xế chiều. Anh Chiến năn nỉ mãi bà cụ mới nhận lại tiền.
 
Tiễn cụ bà ra về, anh Chiến đứng tần ngần nhìn theo bóng dáng cụ bà khuất dần sau lũy tre làng, lòng anh nặng trĩu những nghĩa tình sâu lắng./.
 
 
 

Nguồn: